Θανάσης Ν. Καραγιάννης Αιμίλιος Κομβόπουλος. Ρωμιός ερασιτέχνης ηθοποιός και σκηνοθέτης Εκδόσεις Τσουκάτου, Αθήνα 2019, 110 σελ. Παρουσιάζει η Κυριακή Πετράκου // Καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών Ο Θανάσης Καραγιάννης είναι συγγραφέας πολλών μελετών, επί πολλών θεμάτων, βιβλίων και άρθρων, με έμφαση, όπως υπαγορεύεται από τη θεμελιώδη ενασχόλησή του με το σχολείο, στην παιδαγωγική διάσταση της λογοτεχνίας και της τέχνης που απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους. Το θέατρο κατέχει περίοπτη θέση στα ενδιαφέροντά του, αρχής γενομένης από τη διδακτορική διατριβή του (Ο Βασίλης Ρώτας και το έργο του για παιδιά και εφήβους. Θέατρο – Ποίηση – Πεζογραφία – «Κλασσικά Εικονογραφημένα», Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2007). Έκτοτε ασχολείται εντατικά, συστηματικά και δόκιμα με τη θεατρική έρευνα, εστιασμένη ιδίως –αν και όχι αποκλειστικά– στο θέατρο για ανηλίκους. Για ένα διάστημα έγραφε θεατρική κριτική για το παιδικό/νεανικό θέατρο, τομέα εντελώς ασυνήθιστο αν όχι ανύπαρκτο, στη θεατρική κριτική, ουσιαστικά μια καινοτομία. Παρουσίαζε επίσης παραστάσεις του παιδικού θεάτρου της εποχής στο αείμνηστο τηλεοπτικό κανάλι 902. Ακόμα έχει διδάξει παιδικό θέατρο στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Τα δύο τελευταία χρόνια, μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη και ερευνά τα έργα και τις παραστάσεις του ερασιτεχνικού και παιδικού ως επί το πλείστον θεάτρου εκεί. Οι θεατρικές δραστηριότητες στην Κωνσταντινούπολη και γενικώς στην λεγόμενη καθ’ ημάς Ανατολή, αποτελούν αντικείμενο έρευνας στα πλαίσια της ελληνικής θεατρολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, αποκαλύπτοντας μια θεατρική ζωή πλουσιότερη από αυτήν του ελλαδικού χώρου τον 19ο και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα (σε ποσότητα, καθόσον κέντρο των εξελίξεων στο δράμα αλλά και στις παραστασιακές μεθόδους υπήρξε ανέκαθεν η Αθήνα, όπως είναι εύλογο). Η ερασιτεχνία εντάσσεται σε αυτήν και έχει γίνει αντικείμενο έρευνας ήδη από τους πρώτους ιστορικούς του θεάτρου μας, Νικόλαο Λάσκαρη και Γιάννη Σιδέρη, οι οποίοι όμως δεν κατανόησαν πλήρως την αξία της. Οι σύγχρονοι θεατρολόγοι όμως έχουν αρχίσει να την κατανοούν και να την εκτιμούν. Το εν λόγω βιβλίο του Θανάση Καραγιάννη έχει μια σαφέστατη δομή κατά τη δόκιμη και καθιερωμένη μεθοδολογία, η οποία είναι η πλέον εύληπτη (και ευχάριστη) στον αναγνώστη. Το πρώτο κεφάλαιο με τίτλο «Η ζωή του Αιμίλιου Κομβόπουλου» παρουσιάζει στη διαχρονία την γενεαλογία και την προσωπική ιστορία του Αι. Κομβόπουλου: τη ζωή και την ιστορία των γονιών του, τη δική του, τα παιδιά του, τα επαγγέλματα, τις στροφές της ζωής του. Πέρα από την έννοια της βιογραφίας ενός προσώπου που για κάποιον λόγο μας ενδιαφέρει, μαθαίνουμε ή θυμόμαστε τις τύχες των Ελλήνων στην Πόλη, που πάντα μας συγκινεί και μας πονάει. Δεν ξεχνάμε ότι και όταν χάθηκε για τον Ελληνισμό επισήμως η Πόλη, δεν χάθηκε εντελώς. Έμεινε ως ισχυρό θρησκευτικό, οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο μια ισχυρής ελληνικής παροικίας έως το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, οπότε οι τουρκικοί διωγμοί προκάλεσαν τη συρρίκνωσή της. Ο Αιμίλιος Κομβόπουλος (γεννήθηκε το 1927), παρότι οι ιστορικές περιστάσεις τον ανάγκασαν να γίνει βιοπαλαιστής και να μην αποκτήσει την παιδεία την οποία επιθυμούσε διακαώς, είχε πάντοτε την κλίση των Κωνσταντινουπολιτών για τον πολιτισμό γενικά και το θέατρο ειδικά. Διέθετε προφανώς φυσικό ταλέντο και είχε καλή φωνή. Η θεατρική πορεία του διήρκεσε 50 χρόνια και ήταν πλήρης. Πρωταγωνίστησε ή συμμετείχε σε παραστάσεις, ορισμένες τις σκηνοθέτησε. (Δεύτερο κεφάλαιο: «Η προσφορά του Αιμίλιου Κομβόπουλου στο Ρωμαίικο Ερασιτεχνικό Θέατρο της Κωνσταντινούπολης») Η μελέτη αυτή του Θαν. Καραγιάννη παρουσιάζει τις παραγωγές για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία, δίνοντας όλους τους παράγοντες, και φωτογραφικό υλικό που περιλαμβάνει και προγράμματα. Παραθέτει και μια συνέντευξη με τον ίδιο τον Αι. Κομβόπουλο, ο οποίος, με τον απλό και βιωματικό λόγο του, μεταφέρει συγκινητικά την αγάπη του (για το θέατρο) και την εμπειρία του από το θέατρο. Με την πληρότητα αυτή, εκτός από ευχάριστο ανάγνωσμα, το βιβλίο αποτελεί μελέτη αναφοράς για τον ειδικό του θεάτρου, που γνωρίζει τα θέματα και την αξία τους.