Κριτική βιβλίου: Κόρινθος 1858-2008

Κριτική βιβλίου: Κόρινθος 1858-2008

Κόρινθος 1858-2008

Korinth 1858-2008

Φωτογραφικό υλικό – Λεζάντες: Χαράλαμπος Ι. Πρεδάρης

Μετάφραση: Μάγια Φουριώτη

Δήμος Κορίνθου – Εκδόσεις ΚΑΤΑΓΡΑΜΜΑ

Κιάτο 2010, σσ. 222

Παρουσιάζει ο: Δρ. Θανάσης Ν. Καραγιάννης

Η Κόρινθος απέκτησε ένα βιβλίο, το οποίο αναφέρεται στην Ιστορία της, την οποία ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να μελετήσει μέσα από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το οποίο βρίσκεται στη Συλλογή...

/Αρχείο ενός φανατικού συλλέκτη, του κ. Χαρ. Ι. Πρεδάρη.

Οπωσδήποτε ανήκουν συγχαρητήρια στον Δήμαρχο, κ. Αλέξ. Πνευματικό, και στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας, που αποφάσισαν να εκδώσουν το παρόν λεύκωμα.

Το βιβλίο αποτελείται από 7 μέρη:

Α. «Η κληρονομιά», με 6 φωτογραφίες, όπου μαθαίνουμε για τους αρχαιολογικούς χώρους της Κορίνθου,

Β. «Η γέννηση & η ανάπτυξη της νέας πόλης», με 44 φωτογραφίες. Εδώ ο αναγνώστης βλέπει φωτογραφίες από τα εγκαίνια του Ισθμού, τη Δίολκο, το Σιδηροδρομικό Σταθμό (1910), το σεισμό του 1928, τους άστεγους, τις παράγκες, ιδιωτικά και δημοτικά μέγαρα και κτίρια, συνοικίες της πόλης και ναούς πριν από το σεισμό, αλλά και μετά το σεισμό, μέχρι το τέλος του 20ού αι.

Γ. «Τα δημόσια κτίρια», με 19 φωτογραφίες.

Δ. «Από τη δημόσια ζωή. Οι τοπικοί άρχοντες. Οι επίσημοι», με 21 φωτογραφίες.

Ε. «Από την επαγγελματική ζωή. Στο σωματείο. Στη δουλειά», με 34 φωτογραφίες.

ΣΤ. «Από την κοινωνική ζωή. Στη φιλαρμονική & τη χορωδία. Στο σχολείο. Στην εκδρομή. Στην ψυχαγωγία», με 62 φωτογραφίες. Ίσως, πιο εύστοχος ως τίτλος του κεφαλαίου να ήταν: «Πολιτισμός και Εκπαίδευση».

Ζ. «Ο Δωρητής του αρχείου», με 8 φωτογραφίες.

Νομίζω ότι θα έπρεπε να υπάρχει ιδιαίτερο κεφάλαιο, με τίτλο: «Ναοί και εκκλησιαστική ζωή», αφού υπάρχει σημαντικός αριθμός φωτογραφιών, που ανήκουν σ’ αυτή τη θεματολογία.

Επισημαίνω, καλοπροαίρετα, μερικά τεχνικής φύσεως –αλλά ουσιαστικά, κατά τη γνώμη μου, λάθη–  και ορισμένες σημαντικές παραλείψεις:

1. Αρκετές φωτογραφίες δεν έχουν χρονολογία. Θα έπρεπε ν’ αναφέρεται η πιθανή δεκαετία, όπως σωστά ο συλλέκτης αναφέρει σε άλλες φωτογραφίες,
2. Όταν αναφέρονται ονοματεπώνυμα, θα έπρεπε να γίνεται κάποια αντιστοίχιση με τα πρόσωπα της φωτογραφίας. Π.χ. πρώτος από τα δεξιά, δεύτερος από τ’ αριστερά κ.ο.κ.,
3. Όσα θέματα είναι αυτονόητα για τον ίδιο το συλλέκτη, φυσικά δεν είναι για τους άλλους και ιδιαίτερα για τους νεότερους. Άρα χρειάζονταν να προστεθούν στις λεζάντες και άλλες πληροφορίες και επεξηγήσεις, σχετικά με πρόσωπα, καταστάσεις και πράγματα,
4. Στη σ. 92, η φωτογραφία δεν είναι τραβηγμένη στην Κόρινθο, άρα δεν έπρεπε να δημοσιευθεί, αν και φαίνεται ο Π. Τσαλδάρης. Μπορούσε να δημοσιευθεί, αν δεν υπήρχε άλλη φωτογραφία του Τσαλδάρη στην Κόρινθο (βλ. στη σ. 93),
5.  Στη σ. 119, η φωτογραφία δείχνει κάποιους κουστουμαρισμένους και γραβατοφορεμένους κυρίους και η λεζάντα αναφέρει: «Η ηγεσία του αγροτικού κόσμου […] μπροστά από τα γραφεία της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών, στην οδό Κύπρου». Να είναι τσορμπατζήδες;
6. Στη σ. 124, νομίζω ότι ο χαρακτηρισμός «λούστρος», έστω σε εισαγωγικά, δεν είναι επιτυχής. Ο Βασ. Ρώτας, θα έλεγε «Θεληματάρης» (Βλ. στο ομώνυμο θεατρικό έργο του για παιδιά) ή θα πρότεινα τον χαρακτηρισμό «μικροί μεταφορείς»,
7. Είναι εμφανέστατη η ιδεολογική μονομέρεια στη δημοσίευση των φωτογραφιών, καθώς και ο αποκλεισμός και απόκρυψη των κοινωνικών αγώνων της εργατικής τάξης (σπάνιες εξαιρέσεις είναι οι φωτογραφίες των: σ. 121, σ. 122 μ’ ένα λευκό;;; πανό, σ. 123, στη λεζάντα, όμως, δεν σχολιάζεται ότι οι απεργοί επιθυμούσαν ασφάλιση. Τρεις φωτογραφίες και πολλές ήταν!!!!), στο βαθμό και στην έκταση που της αξίζει για το αίμα που χύθηκε για τις κατακτήσεις της, τους διωγμούς, τις φυλακίσεις, τις εξορίες που υπέστησαν κοινωνικοί αγωνιστές, κατά τις φασιστικές δικτατορίες Ι. Μεταξά και Γ. Παπαδόπουλου, αλλά και στις τελευταίες δεκαετίες της αστικής εξουσίας του προηγούμενου αιώνα. Καμία αναφορά, σε φωτογραφικό υλικό, δε γίνεται στην Εθνική Αντίσταση ενάντια στους φασίστες και ναζί κατακτητές, και στους αγώνες του λαού μας για λευτεριά και εθνική ανεξαρτησία (Ε.Α.Μ., Ε.Λ.Α.Σ., Ε.Π.Ο.Ν.), για λαϊκή εξουσία (Δ.Σ.Ε.), αλλά ούτε και άλλων αντιστασιακών οργανώσεων που έδρασαν ενδεχομένως στην Κορινθία κατά την περίοδο εκείνη (1941-1949).

Είναι φυσικό ο κ. Πρεδάρης να μην έχει στο Αρχείο του τέτοιου είδους φωτογραφίες, αλλά έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να δανειστεί από κάποιους συντοπίτες μας, και να τις δημοσιεύσει, για να μην του καταλογιστεί εντέλει εμπάθεια, μονομέρεια και ιστορική παραχάραξη, με το παρόν έργο του. Ευθύνη, βέβαια, έχουν και οι υπεύθυνοι του Δήμου και ο κ. Δήμαρχος, που του ανέθεσαν το έργο και όφειλαν να του «υποδείξουν» έστω κάποιον πλουραλισμό στην ιδεολογική κατεύθυνση του βιβλίου και κάποιο στοιχειώδη σεβασμό στην ιστορική μνήμη, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς μονομέρεια. Διότι, ασφαλώς, το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού δεν είναι προσωπική υπόθεση κανενός. Είναι μέρος της Ιστορίας ολόκληρου του Κορινθιακού λαού.

Το κενό αυτό νομίζω ότι πρέπει να καλυφθεί μ’ ένα άλλο άλμπουμ, το οποίο προτείνω να εκδώσει και πάλι ο Δήμος Κορινθίων.

8. Είναι, επίσης, εμφανέστατη, η παράθεση πολλών φωτογραφιών από τη θρησκευτική  ζωή της πόλης (κατ’ αναλογία υπερβολική) (επισκόπων, πατριαρχών, ιερέων, ναών, κατηχητικών σχολείων κ.ο.κ.), από τη ζωή των προσκόπων, από επισκέψεις βασιλέων κ.ο.κ. Υπάρχει ακόμη και φωτογραφία του αλόγου του Διαδόχου του βασιλικού θρόνου, το οποίο βέβαια έχει την τιμή… να καβαλικεύει ο κ. Πρεδάρης, το 1956.

Εν κατακλείδι, όπως κάθε ιστορικό λεύκωμα φωτογραφιών, έτσι και το ενλόγω έχει την αξία του. Ανοίγεται ο δρόμος στους νεότερους ιστορικούς ερευνητές και μελετητές της Ιστορίας της Κορίνθου, να συνεχίσουν και να εμπλουτίσουν τη «σοδειά» τούτη και με άλλη, που ενδέχεται να βρίσκεται σε Αρχεία πολλών, ακόμη, οικογενειών της πόλης και της περιοχής. Επίσης, απαιτείται η «παραγωγή» φωτογραφιών από τη σύγχρονη πόλη και τη ζωή της, ώστε οι  φωτογραφίες αυτές και τα βίντεο ν’ αποτελέσουν στο μέλλον χρήσιμο και σημαντικό υλικό. Και μάλιστα σήμερα τα μέσα που μας δίνει η τεχνολογία είναι πλουσιότερα και πιο αποδοτικά.