Το περιοδικό «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ» της ΕΠΟΝ και ο γιορτασμός της 25ης Μάρτη 1821 (1943–1946) Γράφει ο Θανάσης Ν. Καραγιάννης // Όπως είναι γνωστό σε πολλούς φιλομαθείς νέους, η θρυλική ΕΠΟΝ εξέδιδε (με απόφαση της Πανελλαδικής Ιδρυτικής Σύσκεψης) το δημοσιογραφικό της όργανο (όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της), το περιοδικό «ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ», το οποίο άρχισε να κυκλοφορεί ένα μήνα περίπου μετά την ίδρυσή της (23 Φλεβάρη 1943), δηλ. στις 22 Μάρτη 1943. Κυκλοφόρησε στην Αθήνα (μέχρι το φύλλο 29), στη συνέχεια στα βουνά της «Ελεύθερης Ελλάδας» (μέχρι το φύλλο 38), στην Αθήνα (το φύλλο 39), στα Τρίκαλα (μέχρι το φύλλο 45) και συνέχισε να κυκλοφορεί στην Αθήνα μέχρι τις 25 Μάρτη 1946 (αρ. φύλλου 82). Επίσης, τον Οκτώβρη 1947 έγινε προσπάθεια να επανεκδοθεί σε μορφή εφημερίδας στην Αθήνα. Το φύλλο κατασχέθηκε και οι υπεύθυνοι της έκδοσης παραπέμφθηκαν σε Έκτακτο Στρατοδικείο. Τρία φύλλα της «Νέας Γενιάς», σε μορφή εφημερίδας, εκδόθηκαν στην «Ελεύθερη Ελλάδα», από μαχητές του Δ.Σ.Ε. Το φύλλο αρ. 3 κυκλοφόρησε τον Ιούλιο 1949. Κατά την επόμενη περίοδο επανακυκλοφόρησε παράνομα για μικρό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και στις πρώην Λαϊκές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες της Ανατ. Ευρώπης. Τα Αετόπουλα και οι Γερακίνες της Ανταρτο-ΕΠΟΝίτικης εκείνης ηρωικής και αγωνιστικής γενιάς (με τη βοήθεια της ΟΚΝΕ και του ΕΑΜ Νέων), πάλεψαν με οργάνωση, μαχητικότητα και αποφασιστικότητα για «ζωή, μόρφωση και λευτεριά»,[1] κάτω από την καθοδήγηση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, και φυσικά του ΚΚΕ, προσθέτοντας χρυσές σελίδες στο ένδοξο βιβλίο της Εθνικής μας Αντίστασης κατά τη φασιστική Κατοχή, μα και μεταπολεμικά.[2] Το 1ο φύλλο της «Νέας Γενιάς» εκδόθηκε με τη φροντίδα της Ηλέκτρας Αποστόλου[3] και ήταν αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821. Στο 47ο φύλλο[4] υπάρχουν αρκετά δημοσιεύματα γύρω από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, όπως: Γ. Λαμπρινού, «Ο Ρήγας και το έργο του», Νίκης Στέφη, «Ηρωίδες του Σουλίου», Αντ. Οικονόμου, «Μπουρλοτιέρηδες», το ποίημα του Μενέλαου Λουντέμη, «25 του Μάρτη 1945», «Ο μεγάλος Γέρος του Μωριά για τους Ιμπραΐμηδες και τους προσκυνημένους», «Τ’ αετόπουλά μας», Ειρήνης Φωτεινού, «Το Έθνος ευγνωμονεί αυτούς που αγάπησαν την Ελλάδα και θυσιάστηκαν για τη λευτεριά της» κ.ά. Στο κείμενο του Ν. Καραντηνού, «Τρεις ματωμένοι σταθμοί προς τη λευτεριά (25 Μαρτίου 1942–1944)» αποτυπώνεται η δράση των ηρωικών παιδιών της ΕΠΟΝ, τα οποία είχαν ως πρότυπα –όπως όλοι οι αγωνιστές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, άλλωστε– τους ήρωες της Επανάστασης του 1821, όπως επίσης και στο συγκινητικό διήγημα της Έλλης Αλεξίου, «Εξετάσεις στα Γυμνάσια το καλοκαίρι του 1944» ή «το διήγημα του Αγώνα» του (Γεράσιμου) Γρηγόρη, «Για μας χτυπάν οι καμπάνες» κ.ά. Στο 68ο φύλλο[5] είναι δημοσιευμένα παρόμοιας θεματολογίας κείμενα, όπου διαβάζουμε και για τη ζωή και την ηρωική επαναστατική δράση των Αγωνιστών του ’21 και των ηρώων ΕΠΟΝιτών και ανταρτών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, οι οποίοι κι αυτοί πάλευαν για λευτεριά και εθνική ανεξαρτησία –τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών–, όπως εκείνοι της Επανάστασης του ’21: Α. Ελευθεριάδη, «25 Μάρτη 1821 – 25 Μάρτη 1946. 125 χρόνια αγώνες του Έθνους για λευτεριά, ανεξαρτησία και δημοκρατία», Δήμου Μάγνη, «Για την τιμή και την ανεξαρτησία του λαού μας. Το πούλημα της Πάργας από τους Άγγλους στο 1819», Φώτη Φωτεινού, «Φιλέλληνες, αυτοί που αγωνίστηκαν για τη λευτεριά της πατρίδας μας», της Σύνταξης, «Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης. Μια αγνή μορφή του 21», Τάκη Λάππα, «Θανάσης Διάκος», Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη, «Φώτος Τζαβέλας. Το λιονταρόπουλο του Σουλιού» κ.ά. Οι ήρωες της εποποιίας της Εθνικής μας Αντίστασης ταυτίστηκαν –κατά την εποχή εκείνη– με τις ηρωικές μορφές της Ελληνικής Επανάστασης του ’21, οι οποίες επέδρασαν στα μυαλά και στις συνειδήσεις των αγωνιστών, αλλά και στη δράση τους, ασφαλώς και των ΕΠΟΝιτών. Έτσι, η συντακτική επιτροπή του περιοδικού τους «Νέα Γενιά» συγκέντρωσε τους ανθρώπους της αριστερής διανόησης, αλλά και της δημοκρατικής/προοδευτικής διανόησης της εποχής, οι οποίοι έγραψαν υπέροχα λογοτεχνικά, ιστορικά και δημοσιογραφικού χαρακτήρα κείμενα, που αποτύπωναν τις ώρες του απελευθερωτικού αγώνα και φλόγιζαν τις καρδιές των παιδιών, των εφήβων και των νέων της θρυλικής και αξέχαστης ΕΠΟΝ, ζωντανό πρότυπο για τους σημερινούς εφήβους και νέους μας που συμμετέχουν σε κοινωνικο-πολιτικούς αγώνες και ιδιαίτερα για τις Κνίτισσες και τους Κνίτες κοινωνικούς αγωνιστές. ______________________________________________________ [1]. Σταύρος Ζορμπαλάς, ΕΠΟΝ, τραγουδούσαν και πολεμούσαν για τη λευτεριά, Εκδόσεις ΔΕΛΦΙΝΙ, Αθήνα 1993, σ. 20. [2]. Νέα Γενιά. Όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, αφιερώνεται στα 90 χρόνια του ΚΚΕ, Νοέμβρης 1944 – Σεπτέμβρης 1945. Συλλογή φύλλων σε φωτογραφική ανατύπωση, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2007, τόμος Β΄, σ. 25. [3]. «Ξημερώνει η γιορτή∙ σ’ ένα σπίτι στην Κυψέλη μια γυναίκα βγάζει από τη γούνα της που τόχε κρύψει το πρώτο φύλλο της “Νέας Γενιάς”. Το πρόσωπό της λάμπει από χαρά∙ καμαρώνει την ξυλογραφία (σ.σ.: του Λαμιώτη γλύπτη και ζωγράφου Ηλία Ν. Φέρτη, 1906–1987) που στολίζει το πρώτο φύλλο μας. ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ τη λέγανε. Μια ηρωίδα π’ ανήκει σ’ όλο το λαό μα πιο πολύ στα νιάτα. Η πίστη κι’ ο ενθουσιασμός της οδηγάει τη “Νέα Γενιά” στα πρώτα βήματά της.», περ. «Νέα Γενιά», Αρ. φύλλου 47, 25 Μάρτη 1945, σ. 17. [4]. Νέα Γενιά. Όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, αφιερώνεται στα 90 χρόνια του ΚΚΕ, Νοέμβρης 1944 – Σεπτέμβρης 1945. Συλλογή φύλλων σε φωτογραφική ανατύπωση, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2007, τόμος Α΄. [5]. Νέα Γενιά. Όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, αφιερώνεται στα 90 χρόνια του ΚΚΕ, Νοέμβρης 1944 – Σεπτέμβρης 1945. Συλλογή φύλλων σε φωτογραφική ανατύπωση, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2008, τόμος Β΄.