Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013

ΚΩΣΤΑΣ Η. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ

Η ΜΗΤΡΙΚΗ ΜΟΥ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
Τα ρουμελιώτικα της Πτελέας
2 τόμοι

Έκδοση του Συλλόγου «Αδελφότητα Απανταχού Πτελεωτών Φθιώτιδας»
Λαμία 2008, 2010, σσ. 781

Ο κ. Κώστας Η. Κοντογιάννης μας έδωσε εδώ και τρία χρόνια, περίπου, ένα δίτομο γλωσσολογικό πόνημα, πρωτότυπο και αξιόλογο, βραβευμένο από τον «Όμιλο Φθιωτών Λογοτεχνών & Συγγραφέων».
Όλα τα λήμματα, τα οποία ο συγγραφέας καταγράφει στο λεξικό του, είναι παρμένα από το χωριό Πτελέα Φθιώτιδας, χωρίς βέβαια, ν’ αποκλείεται το γεγονός να είναι κοινή ρουμελιώτικη ντοπιολαλιά, η οποία απαντιέται σε άλλα χωριά και κωμοπόλεις της Φθιώτιδας και της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Ρούμελης, ακόμη και στη Λαμία, στην οποία καταθέτοντας την προσωπική μου μαρτυρία, τις περισσότερες απ’ αυτές τις λέξεις και εκφράσεις, άκουσα και χρησιμοποίησα κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970.
Η πρωτοτυπία του λεξικού έγγυται στο γεγονός ότι ο κ. Κ. Η. Κοντογιάννης συνταιριάζει σε κάθε λήμμα του, την ερμηνεία της κάθε λέξης ή φράσης, με την ετυμολογία της και με συναφή ιστορικά και λαογραφικά θέματα, τα οποία ασφαλώς σχετίζονται εννοιολογικά με αυτή.
Πρόκειται για μακροχρόνια και επίπονη συγγραφική εργασία, η οποία φανερώνει την αγάπη και το σεβασμό του συγγραφέα στο χωριό του, στην ιδιαίτερη πατρίδα και φύτρα του και το πάθος του για τη γλωσσολογική έρευνα, η οποία αφορά τη ντοπιολαλιά, το ιδιαίτερο εκείνο γλωσσολογικό τοπικό ιδίωμα, όπως αυτό διαμορφώνεται και εξελίσσεται ανά τους αιώνες.
Το παρόν πόνημα έχει ιδιαίτερη επιστημονική αξία και έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες αξιόλογες προσπάθειες Φθιωτών μελετητών, οι οποίες σχετίζονται με τη γλωσσολογική έρευνα της φθιωτικής ντοπιολαλιάς (Αλέκου Βασιλείου, Δημ. Καραπιπέρη, Θαν. Παπασταθόπουλου, Παντ. Ρίζου, Σερ. Τσιτσά κ.ά.)
Οι φιλομαθείς νεοέλληνες και οι σύγχρονοι Φθιώτες θα μάθουν πολλά για την εξέλιξη της γλώσσας μας, στο χωριό Πτελέα, ιδιαίτερα. Θα ωφεληθούν γνωστικά και θα καλλιεργήσουν την προσωπική τους νοητική εξέλιξη, ώστε αφενός μεν να μην αποκοπούν από τις ιστορικές και γλωσσικές ρίζες τους, αφετέρου δε –παράλληλα– να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και άλλων κλάδων της σύγχρονης ζωής και επιστήμης, στην εξέλιξη της γλώσσας και σκέψης τους, καθ’ ότι «τα πάντα ρει». 
Παραστατικά και λίαν κατατοπιστικά είναι τα σχέδια του κ. Θ. Στεφανή, τα οποία απεικονίζουν παλιά αντικείμενα λαογραφικού πλέον ενδιαφέροντος.
Θ’ αντιγράψω, προς ενημέρωση του αναγνώστη μου, δυο ενδεικτικά λήμματα, ώστε να κατανοήσει ενμέρει το περιεχόμενο και την αξία του παρόντος πονήματος:
θκεια κ. (υποκ.) θκειάκου (η) κ. θκειακούλα βλ. λ. θεια κ. θκεια. ΦΡ. (παροιμ.) άλλα λέει η θκεια μ’ κι άλλ’ ακούν τα’ αυτιά μ’, γι’ ασυνεννοησία μας με άλλον από πρόθεση. (1ος τόμος, σελ. 197) και
πιλεκούδ’ (του) ουσ. το πελεκούδι (χωρ. γεν.) απόκομμα ξύλου, σκίζα. ΦΡ. θα καεί του πιλεκούδ’, για γλέντι τρικούβερτο, θα χαλάσει ο κόσμος. ΕΤΥΜ. πιθ. υποκ. του ουσ. πελεκούδα ‹ πελεκίδα ‹ αρχ. πελεκώ. (2ος τόμος, σελ. 558)
Αξίζουν συγχαρητήρια στο συγγραφέα και ερευνητή/μελετητή του γλωσσικού πλούτου του χωριού του και της ευρύτερης φθιωτικής περιοχής, κ. Κώστα Η. Κοντογιάννη. Η συμβολή του στο χώρο είναι σημαντική το δε δίτομο πόνημά του θ’ αποτελέσει για όλους σημείο αναφοράς, στο παρόν και στο μέλλον.   

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
                                                                                                     Δρ. Επιστημών της Αγωγής – Συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σας παρακαλώ τα σχόλιά σας να είναι σύντομα,κόσμια και σε λογικά πλαίσια. Διατηρούμε το δικαίωμα απόρριψης σχολίων κατά την κρίση μας.